Hülakü’den TBMM’ye 1 Araştırma 6 Soru Önergesi

Yeşil Sol Parti Bingöl Milletvekili Ömer Faruk HÜLAKÜ, TBMM Başkanlığına sunduğu 1 Araştırma ve 6 Soru önergesi ile olası bir Bingöl Depremine ilişkin yaşanacak sorunları ve alınması gereken önlemleri gündeme getirdi.

Bingöl’de yaşanacak olası bir depremde şehrin depreme hazırlıklı hale getirilmesi için Meclis Araştırması talep eden Hülakü’nün Meclis Başkanlığına sunduğu Araştırma önergesi şu şekilde;

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli deprem sonrasında ortaya çıkan tablo Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu gerçeğini tekrar gözler önüne sermiştir. Bu gerçekliğin sıfır noktasında ise Bingöl ili yer almaktadır.  Doğu Anadolu fay zonunun, Kuzey Anadolu fay zonu ile kesiştiği yerin Bingöl/Karlıova olduğu, yaşanan son depremlerden sonra da söz konusu fay zonlarının hareketli bir yapıya sahip oldukları bilim insanları tarafından defaatle dile getirilmiştir. Ancak Bingöl’deki tüm yapı ve yerleşim alanlarının deprem tehlikesi gözetilerek denetiminin yapılmadığı, birinci dereceden deprem bölgesi olan Bingöl’de ivedilikle gerekli çalışmaların yapılması ihtiyacı kamuoyunun malumudur. Bu sebeple olası bir deprem kaynaklı ortaya çıkabilecek kayıpların en aza indirilmesi, tehlike ve risklerin etüt edilip önlemlere yönelik planlamaların hayata geçirilmesi ve Bingöl’ün her yönüyle depreme hazırlıklı bir hale getirilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci İç Tüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması için gereğini arz ve teklif ederiz

                                                                                           Ömer Faruk HÜLAKÜ

                                                                                          Bingöl Milletvekili

GEREKÇE

22 Mayıs 1971 tarihinde meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremde Bingöl’de 878 yurttaş hayatını kaybetmiş, 1157 yurttaş yaralanmış, 3965 bina/müstakil ev deprem sebebiyle yıkılmıştır. Aradan geçen 30 yılı aşkın sürede gerekli önlemler alınmamış, depreme yönelik yapı ve yerleşim alanı düzenlemeleri yapılmamıştır. 1 Mayıs 2003 tarihinde meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki depremde ise 177 yurttaş hayatını kaybetmiş, 520 yurttaş yaralanmış, 1602 bina ağır hasara uğramıştır. 600 işyeri, 4920 konut ağır hasarlı bir şekilde kullanılamaz hale gelmiştir. Son olarak 14 Haziran 2020 tarihinde merkez üssü Karlıova olan 5.8 büyüklüğünde bir deprem yaşanmıştır. Bu depremde 1 yurttaşımız hayatını kaybetmiş, 35 yurttaşımız yaralanmıştır. Yüzlerce köyde evler ve ahırlar yıkılmış, heyelan sebebiyle köy yolları kapanmıştır. Bunun yanı sıra geçtiğimiz 20 yıl içerisinde Dersim başta olmak üzere; Elazığ, Erzincan ve Erzurum’da birçok deprem meydana gelmiş, söz konusu Doğu ve Kuzey Anadolu Fay Zonlarının aktif seyrettiği çıkarımını yapmak kaçınılmaz hale gelmiştir.

Yaşanan tüm bu süreç sonrasında bilim insanlarının Bingöl’e yönelik uyarı ve ikazları da dikkate değer bir şekilde artmaya devam etmektedir. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli yaşanan 7.7 ve 7.6 şiddetindeki depremler sonrasında Bingöl’de gerçekleşmesi muhtemel depreme yönelik birçok uyarı yapılmıştır. Deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, 6 Şubat depremlerinden sonra Bingöl/Karlıova ve Erzincan hattında 7.2-7.4 büyüklüğünde bir deprem beklendiğini ifade etmiştir. Diğer yandan TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan da "Bingöl-Karlıova ile Erzincan arasında bulunan Yedisu segmenti şimdi sismik boşluklardan biri. O bölgede bir aktivite bekleniyor." şeklinde yaptığı açıklama ile Bingöl’de gerçekleşmesi muhtemel deprem için yakın bir zamanı işaret etmektedir. Resmi raporlarda da Bingöl’de olası bir depremin beklendiği çeşitli şekillerde ifade edilmiştir. Örneğin AFAD tarafından 2021 yılında hazırlanan Bingöl İl Afet Risk Azaltma Raporu’nda Doğu Anadolu Fay Sistemi ve Kuzey Anadolu Fay Sistemi'nin kesişim bölgesinde bulunan Bingöl ilinin tamamında deprem tehlikesinin yüksek olduğuna işaret edilmiş, kentte yerleşim yerlerine yakın diri faylar olduğuna dikkat çekilmiştir. Ayrıca raporda olası bir deprem sırasında yol, köprü, tünel gibi çizgisel mühendislik yapılarında meydana gelebilecek yıkım nedeniyle arama-kurtarma faaliyetlerinin gecikebileceğine, doğal gaz, elektrik ve iletişim hatlarının diri fayların etki alanları içerisinde bulunduğuna ve bu hatların zarar görebileceği belirtilmiştir. Ancak ne yazık ki hem söz konusu bilim insanlarının ikazları hem de AFAD raporunun sonuçlarının dikkate alınmadığı aradan geçen zamanda Bingöl’de depreme yönelik somut adımların atılmadığı gerçeği ile ortaya çıkmıştır.

Bu sebeple yapılması gereken açıktır. Bingöl ilinin ihtiyacı olan kapsamlı bir deprem eylem planının hazırlanması gerekmektedir. Olası bir depremde yaşanacak her türlü felaketin yaratacağı kayıpların en aza indirilmesine yönelik planlama ve çalışmaların belirlenmesi amacıyla TBMM’nin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi elzemdir.

Milletvekili HÜLAKÜ, İçişleri BakanıAli YERLİKAYA, Ulaştırma ve Altyapı BakanıAbdulkadir URALOĞLU, Milli Eğitim BakanıYusuf TEKİN, Sağlık Bakanı Fahrettin KOCA ve Tarım ve Orman Bakanıİbrahim YUMAKLI tarafından Anayasa’nın 98’inci ve TBMM İçtüzüğünün 96’ncı ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılması talebiyle 6 Bakanlığı 6 farklı soru önergesi sundu. Hülakü’nün ilgili bakanlıklara sunduğu soru önergeleri de şu şekilde;

İç İşleri Bakanlığı

6 Şubat 2023 tarihinde dokuz saat arayla, merkez üsleri Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Ekinözü ilçeleri olan iki büyük deprem meydana gelmiştir. Söz konusu depremler 11 ilde büyük yıkım ve can kayıplarına neden olmuştur. Jeologlar, yaşanan iki büyük depremden sonra yıkıcı depremlerin meydana gelme ihtimali yüksek olan iller için tedbirler alınması konusunda sıklıkla uyarıda bulunmuştur. Acil tedbir alınması gereken illerden biri de Bingöl’dür.

İlimiz Bingöl Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının etki alanı içerisinde yer almaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının kesişme noktası, Bingöl il sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu durumdan dolayı büyük bir doğal afet tehlikesiyle karşı karşıya olan Bingöl’de, olası bir depremin öncesi ve sonrasına ilişkin bütün tedbirlerin alınması ciddi derecede önem arz etmektedir.

Bu bağlamda;

1. Bingöl İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü bünyesinde, olası bir depremde yerinde müdahale edebilecek profesyonel bir ekip var mıdır? Varsa toplam personel sayısı kaçtır?
2. Bingöl’de arama-kurtarma eğitimini tamamlamış personel/gönüllü sayısı kaçtır? Olası bir 6 ve üzeri şiddetinde yaşanacak depremde ihtiyaç duyulacak destek personel sayısına yönelik bir çalışma var mıdır?
3. Bingöl ili AFAD İl Müdürlüğü bünyesinde bulunan destek personel sayısı kaçtır? Kaç AFAD gönüllüsü bulunmaktadır?
4. Olası bir depremin ardından ilk 48 saat itibariyle yerel yönetimlerin müdahale kapasitesine yönelik bir planlama yapılmış mıdır?
5. Bingöl’deki toplanma alanlarının toplam büyüklüğü kaç metrekaredir? Söz konusu toplanma alanları hangi planlamaya göre belirlenmiştir?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı

6 Şubat 2023 tarihinde dokuz saat arayla, merkez üsleri Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Ekinözü ilçeleri olan iki büyük deprem meydana gelmiştir. Söz konusu depremler 11 ilde büyük yıkım ve can kayıplarına neden olmuştur. Jeologlar, yaşanan iki büyük depremden sonra yıkıcı depremlerin meydana gelme ihtimali yüksek olan iller için tedbirler alınması konusunda sıklıkla uyarıda bulunmuştur. Acil tedbir alınması gereken illerden biri de Bingöl’dür.

İlimiz Bingöl Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının etki alanı içerisinde yer almaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının kesişme noktası, Bingöl il sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu durumdan dolayı büyük bir doğal afet tehlikesiyle karşı karşıya olan Bingöl’de, olası bir depremin öncesi ve sonrasına ilişkin bütün tedbirlerin alınması ciddi derecede önem arz etmektedir.

Bu bağlamda;

1. Altyapı sisteminde (içme suyu, kanalizasyon, doğalgaz vs.) olası bir depremin etkisiyle oluşabilecek zarar ve yıkımlara karşı herhangi bir önlem alınmış mıdır?
2. Havayolu, Karayolu, Demiryolu gibi ulaşım yöntemlerinin olası bir deprem sonrasında kullanıma uygun olmaması halinde bakanlığınız tarafından bir planlama yapılmış mıdır?
3. Yaşadığımız son deprem felaketinde de görüldüğü üzere sosyal medya kullanımı ve iletişim önemli ve etkili bir araç halini almıştır. Olası bir depremde iletişim aksaklığına yönelik bir çalışma söz konusu mudur?
4. İnternet ve telefon iletişimine dair deprem anı ve sonrasına yönelik bakanlığınız tarafından herhangi bir fizibilite çalışması gerçekleştirilmiş midir?
5. Çapakçur Viyadüğü Uygulama Projesi deprem yönetmeliğine uygun mudur?
6. Çapakçur Viyadüğü Projesi yapım aşamasında iken değiştirilmiştir. Projenin değiştirilme gerekçesi nedir?
7. Olası bir deprem ihtimali göz önünde bulundurularak; Bingöl’ün iki yakasını birbirine bağlayan ana hat konumundaki Çapakçur Viyadüğü ‘nün performans analizi yapılmış mıdır? Performans analizi yapılmış ise nasıl bir sonuç elde edilmiştir?
8. Bingöl’ün olası bir deprem sonrasında diğer kentlerle olan ulaşım ağının sürdürülebilir olmasına yönelik genel bir planlama yapılmış mıdır?

Milli Eğitim Bakanlığı

6 Şubat 2023 tarihinde dokuz saat arayla, merkez üsleri Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Ekinözü ilçeleri olan iki büyük deprem meydana gelmiştir. Söz konusu depremler 11 ilde büyük yıkım ve can kayıplarına neden olmuştur. Jeologlar, yaşanan iki büyük depremden sonra yıkıcı depremlerin meydana gelme ihtimali yüksek olan iller için tedbirler alınması konusunda sıklıkla uyarıda bulunmuştur. Acil tedbir alınması gereken illerden biri de Bingöl’dür.

İlimiz Bingöl Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının etki alanı içerisinde yer almaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının kesişme noktası, Bingöl il sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu durumdan dolayı büyük bir doğal afet tehlikesiyle karşı karşıya olan Bingöl’de, olası bir depremin öncesi ve sonrasına ilişkin bütün tedbirlerin alınması ciddi derecede önem arz etmektedir.

Bu bağlamda;

9. Bingöl’de bulunan okulların kaçının performans analizi yapılmıştır? Sonuçları nelerdir?
10. Performans analizi sonucunda riskli olduğu tespit edilen okullara ilişkin nasıl bir iyileştirme çalışması yapılacaktır?
11. Olası bir depremde eğitime ara verilmemesinin sağlanması için bakanlığınızca herhangi bir planlama yapılmış mıdır?
12. Üniversite, lise, ortaokul ve ilkokulda eğitimini sürdüren öğrencilerin depreme yönelik farkındalığın arttırılması için yürütülen çalışmalarınız var mıdır? Varsa nelerdir?
13. Bingöl’de görev yapmakta olan eğitimcilerin depreme yönelik bilgilendirilmesine yönelik yürüttüğünüz çalışmalar var mıdır? Varsa nelerdir?

Sağlık Bakanlığı

6 Şubat 2023 tarihinde dokuz saat arayla, merkez üsleri Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Ekinözü ilçeleri olan iki büyük deprem meydana gelmiştir. Söz konusu depremler 11 ilde büyük yıkım ve can kayıplarına neden olmuştur. Jeologlar, yaşanan iki büyük depremden sonra yıkıcı depremlerin meydana gelme ihtimali yüksek olan iller için tedbirler alınması konusunda sıklıkla uyarıda bulunmuştur. Acil tedbir alınması gereken illerden biri de Bingöl’dür.

İlimiz Bingöl Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının etki alanı içerisinde yer almaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının kesişme noktası, Bingöl il sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu durumdan dolayı büyük bir doğal afet tehlikesiyle karşı karşıya olan Bingöl’de, olası bir depremin öncesi ve sonrasına ilişkin bütün tedbirlerin alınması ciddi derecede önem arz etmektedir.

Bu bağlamda;

1. Yaşanabilecek olası bir depremde Bingöl’de bulunan hastanelerin performans analizi yapılmış mıdır?
2. Hastane binalarının depreme dayanıklılığı hususuna ilişkin hangi çalışmalar yapılmıştır?
3. Bingöl’de il ve ilçe hastanelerinin toplam yatak kapasitesi kaçtır?
4. Bingöl’de il ve ilçe hastaneleri ile ASM’lerde çalışan toplam sağlık personeli sayısı kaçtır?
5. Olası bir depremde birinci dereceden dezavantajlı durumda olan kronik hastaların sayısı kaçtır? Söz konusu hastaların hastalıklarına ilişkin bir kategorizasyon çalışması gerçekleştirilmiş midir?
6. Olası bir deprem sonrasında ortaya çıkabilecek ilaç ve tıbbi envanter eksikliğinin giderilmesine yönelik bir planlama yapılmış mıdır?

Tarım ve Orman Bakanlığı

6 Şubat 2023 tarihinde dokuz saat arayla, merkez üsleri Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Ekinözü ilçeleri olan iki büyük deprem meydana gelmiştir. Söz konusu depremler 11 ilde büyük yıkım ve can kayıplarına neden olmuştur. Jeologlar, yaşanan iki büyük depremden sonra yıkıcı depremlerin meydana gelme ihtimali yüksek olan iller için tedbirler alınması konusunda sıklıkla uyarıda bulunmuştur. Acil tedbir alınması gereken illerden biri de Bingöl’dür.

İlimiz Bingöl Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının etki alanı içerisinde yer almaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattının kesişme noktası, Bingöl il sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu durumdan dolayı büyük bir doğal afet tehlikesiyle karşı karşıya olan Bingöl’de, olası bir depremin öncesi ve sonrasına ilişkin bütün tedbirlerin alınması ciddi derecede önem arz etmektedir.

Bu bağlamda;

1. Bingöl il genelinde baraj ve sulama göleti sayısı kaçtır?
2. Bingöl’de bulunan mevcut baraj ve göletlerin deprem risk analizi yapılmış mıdır?
3. Bingöl’deki mevcut baraj ve göletlerin bakım, onarım ve rehabilitasyonları en son ne zaman yapılmıştır?
4. Olası bir depremde konut yıkımının yanı sıra hayvan barınakları da risk altındadır. Canlı hayvan telefinin yaşanmaması için bakanlığınızca yürütülen bir çalışma var mıdır?
5. Tarım arazilerinde meydana gelmesi muhtemel kayma veya derin çatlaklar oluşma riskini göz önünde bulundurarak; ekim, çapa, bakım ve hasadın aksamaması adına herhangi bir tedbir alınmış mıdır?